Globalleşme Bitti ,Şimdi Ne olacak ?

Trump hükümeti, ard arda hamleler ile, golballeşme sürecini tamamen bitirip, tabutun üzerine son çiviyi 2 Nisan 2025 günü çaktılar. Aslında, globalleşme süreci, zengin devletleri daha zengin, fakirleri ise daha fakir yapmaktan öteye gidememişti. Üstüne üstlük bu süreç zarfında, bir çok ülkede, size demokrasi getirecegiz maskesi altında, devletler yıkıldı. Libya, Irak, ve Suriye de, Arap baharı altında, diktatör yada tek parti devletleri yıkıldı. Ama yerine demokrasi yerine, iç savaşlar, terrorist grupların büyümesi ve hükümeti ele gecirmeleri, daha fazla fakirlik , kıtlık ve daha katı devlet yönetim sistemleri geldi. Afghanistan da, demokrasiye geçiş süreci tamamen bırakılıp, yerine dini diktatörlük rejimi olan (teokrasi) Taliban rejimine ülke teslim edildi. Aslında, 2010 yılından buyana büyük resme baktıgımızda, globalleşme dünyaya huzur getirmedi. Aksine, dünya kaynaklarının daha fazla zengin uluslar tarafından ele geçirilmesine neden oldu. Globalleşmeden sonuna kadar en fazla yararlanan ülke ise Çin oldu. Çin’in son 15 yılda yükselişi bir çok gelişmiş ülkeyi , ve en başta ABD yi korkuktu. Çünkü, Çin öyle hızla büyüdü ki, ucuz ve kalitesiz üretim yapar diye bilinen ülke, şu anda ABD ve AB ye elektrikli araba, telefon, laptop, ve endüstriyel teknolojik cihazların üretimesinde ciddi rakip oldu. ABD ve AB de üretim yapan araba, iletişim ve teknoloi firmalari maliyet açısından asla ve asla Çin ile rekabet edebilecek düzeyde degil. Çünkü,ABD ve AB deki Asgari ücret , Çindeki ücretlerin en az 7 kat daha fazlası. Bu durumda, AB ve ABD li firmalar, Çin ve Vietnam gibi ülkelerde üretim yerleri açıp, buraladar üretime gecti. Bu Çin’in daha cok zenginleşmesine ve büyümesine yardım etti. Trump ilk görev döneminde de,en çok Çin tehdidine dikkat çekmişti. Şimdi de aynısını yapıyor. Trump için , Rusya birincil tehdit degil. Aksine, AB ve ABD nin Rusya’ya yaptığı yaptırımlar nedeni ile Rusya ve Çin daha çok yakınlaştı. Rusya tüketim piyasası Çin’in eline geçti. Bu nedenle, Trump için öncelik, Ukrayna-Rusya savaşını sona erdirip, Rusya ve Çin arasındaki Ticaret bagını kesmek istiyor. Ayrıca, Çin de üretim yapan Amerikalı firmaları, ABD ye geri çagırıyor ve dönmezlerse daha çok vergi vereceklerini söylüyor.

2 Nisan 2025 tarihinde globalleşme resmen bitmiş oldu ve yeniden ulusalcılık politikalarına geri dönüş başladı. Bu anlamda, tüm ülkeler teker teker, kendi iç dinamiklerine dönecekler ve iç tüketimin artmasını saglamaya çalışacaklar. Bu arada, Çinli üreticilerin bazıları, üretim yerlerini Turkiye gibi gümrük vergilerinin (ABD Turkiye’ye sadece yüzde 10 ek gümrük vergisi getirdi) düşük oldugu yerlere götürecekler. Bu anlamda, Çinli Cherry araba üreticisi, Turkiye de araba üretimi için fabrika alanı aldı ve işleme başladı. Bunun yanı sıra, Afrika da bazı ülkeler (mesela Swaziland) de Çinli üreticilerin fabrikalar kurmaya bşaladıklarını görebiliriz. Fakat, Çin gibi üreticiler, maliyetleri düşük tutmak için, Asgari ücretin dolar bazında düşük olmasını tercih ederler. Turkiye de şu anda brut Asgari ücret 1000 doların üzerindedir. Bu nedenle, Turkiye gibi ülkelerde paraların devalue edilmeye başladıgını önümüzdeki sürecde izleyebiliriz. Ukrayna’da aslında ucuz ve kaliteli iş gücü bakımından dünya da bir çok ülke ile yarışabilirler. Ukrayna’da Asgari ücret şu anda 250 Euro civarında. Bu durum, ABD nin uyguladığı yüksek gümrük vergilerinden kaçmak isteyen avrupalı ve Çinli yatırımcılar için bir fırsat kapısı olabilir. Böyle bir senaryo da, Ukrayna cok hızlı bir şekilde ssavaşın açtıgı yaraları sarar. Fakat bunun için Ukrayna’nın öncelikli olarak bankacılık ve vergi systemini tamamen yenilemesi gerekmektedir. Aksi takdirde, bu yeni durumdan faydalanması zor olur.

Özet olarak, her yeni dunya durumu yeni fırsatlar getirir. Bu fırsatları göremeyenler ve ayak uyduramayanlar, yarışın dışında kalır. Bu durumdan da en çok kendi halkları etkilenir.